Sağlık bakımında günün koşullarından dolayı hasta bakımı ile ilgili aile bireyleri yada hastaya bakan kişiler için eğitimli tecrübeli elemanların ortaklaşa bakım verme durumu gelişmiştir.
Günün koşullarından dolayı hastane koşullarından faydalanma dönemi bitmesiyle birlikte evde yara bakımında iyileşmenin hızlandırılması ve komplikasyonsuz bir iyileşme dönemine geçilmesinde hasta ve ailenin eğitimi, hastayı güvende hissettirir.
Sıklıkla bakımın odağı günlük yaşam aktiviteleri ve hareketlilik düzeyindeki fonksiyonel kazanımlar üzerinde olmaktadır.
Önemli olan hasta ve ailesine eve dönüşünde, yara bakımı konusunda temel bilginin kazandırılmasıdır. Yaranın iyileşme süreçlerini doğru açıklamalar yaparak bilgilendirilip korku ve endişeleri giderilmelidir.
Hasta ve aile bireyleri yada hastaya bakan kişiler; hemşire, yarayla ilgili süreci yaşadığı sorunları bilmeli, pansuman malzemelerinin özelliklerini, yaranın durumuna göre kullanmalıdır.
Hastayı deri kontrollerinin yapılmasında bilgilendirilmeli. Örneğin bütünlüğü bozulmasıyla ileriki süreçte nelerle karşılaşacağı anlatılmalı, psikolojik ve sosyoekonomik durumu göz önünde bulundurularak aydınlatılmalıdır. Örneğin il dikkat edeceği davranış; hastanın yara bölgesine dokunmaması gerektiği öğretilmelidir. Hastanın bulunduğu odanın, hijyenine, havalandırılmasına, yatağın konumu ve hastaya uygun yatak seçimiyle, beslenmesi ile ilgili tüm önlemler alınmalıdır.
Psikolojik yönden hastaya yaklaşımda; yaradaki durumundan dolayı yaşayacağı sıkıntıların geçici olduğunu, bunları birlikte bir süreç içinde geçireceğimizi anlatmak, hastanın korku ve endişelerinden uzaklaştırmaktır.
YARA BAKIM EĞİTİM REHBERİ
1- Yaraya neden olan durum ve hastanın geçmişte geçirdiği rahatsızlıklar şimdiki durumu.
2- Yara iyileşme süreci içinde uyulması gereken kurallar
a- Psikolojinin yüksek tutulması
b- Hasta ve yakınlarının,ellerinin sıklıkla yıkanması gerektiğini bilmeli
c- Yaranın steril koşullarda, yaraya uygun yara örtüsü ile pansuman yapılması
d- Pozisyon değiştirme iki saat aralıklarla yapılması
e- Dolaşımı hızlandırma
f- Beslenmeyi düzenleme(çinko,e ve c vitamini) kişinin genel durumu göz önünde bulundurularak.
g- Travmadan uzak tutmak
h- Sıvı tüketimini düzenleme
i- Sigara içmemesi gerekir
j- Yarada olan değişiklikleri iyi gözlemleme;bunlar(kanama,nekrotik doku,eskar oluşumu ve de enfeksiyon gelişip gelişmediğini gözlemlemek)
k- Yarada ortaya çıkabilecek değişiklikleri iyi algılama, bunlardan bazılara şöyle:aşırı direnaj,koku,yara renginin değişmesi,yaranın tekrar açılması ve derinleşmesi,yara etrafındaki kızarıklık ve ağrı
l- Pansumanın ne kadar süreçte yapılması ve doğru uygun zamanlama
m- Diyabetik nedenle oluşan yaranın kısa sürede kontrol altına alınması,iskemi ve nöropatnin var olup olmadığı tespit edilmesi.
YARA BAKIM İLKELERİ
a- Canlı dokular korunur
b- Doku devamlılığı ve fonksiyonunun onarılması
c- Yara direncinin gelişimindeki koşullarının optimize(en iyi hale) edilmesi
d- Uzun ve aşırı inflamasyon(iltihap oluşması) önlenmesi
e- Enfleksiyon ve diğer iyileşmeyi bozan nedenlerin ortadan kaldırılması
f- Skar formasyonunun minimize edilmesi
İyi kanlanan yüz cildi 48 saat içerisinde kapatılabilinirken, yaşlı hastanın ayak tırnağındaki yara hemen kapatılmalıdır (enfeksiyon açısından risklidir).
Yarada alerji,tetanoz,immunizasyon(bağışıklık) durumu, potansiyel kuduz teması, yabancı cisim ve daha önceki travmalar, deformetiler öğrenilmelidir.
Üç tip mekanik güç yumuşak dokuları hasarlandırır.
a- Yırtılama
b- Gerilme
c- Kopresyon,
Dokudaki ayrılma ve kayba göre yara tanımlanır.
a- Abrazyon
b- Laserasyon
c- Ezilme
d- Delici
e- Avülsiyon ve kombine yaralar
Kontamine olan bakteri veya yabancı cisimler, yaradaki bakteriler ve ölü dokuların varlığı, lokal doku iskemisi(kan dolaşımının düzgün olmaması) yada hipoksi(Dokuya salınan oksijen miktarı yeterli olmasına karşın, toksik bir madde nedeniyle doku hücrelerinin kendilerine ulaşan oksijenden yararlanamaması durum) yara enfeksiyonuna neden olur.
YARANIN LOKALİZASYONU
Saçlı deri,boyun,aksilla,perine,penis,vajina,ağız,tırnaklar bu bölgeler enfeksşiyona daha açıktır.
Yaranın temizliğinde dikkat edilmesi gerek hususlar:
a- Mekanik silme
b- Ansiteptikler
c- Antibiyotik solisyonlar
Açık yaralar üzerinde hidrojen peroktif kullanılmamalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder